درک تفاوت استیل 304 و 316 برای تشخیص و شناخت بهترین گرید استیل برای هر صنعت ضروری است. اگر در کار خود با تجهیزات استیل سروکار دارید، شاید بخواهید بدانید از بین این دو گرید نگیر غیرمغناطیسی کدام بهتر است. استیل 304 برای خیلی از کاربردها قیمتمناسب و مستحکم محسوب میشود، اما وقتی بحث مقاومت به خوردگی مطرح باشد، استیل 316 با وجود مولیبدن در ترکیب خود، بهترین عملکرد را دارد. مثلاً در محیطهای مرطوب و خورندهای مثل کارخانجات مواد غذایی یا صنایع دریایی، انتخاب اشتباه هزینههای زیادی برای تعمیر و تعویض قطعات روی دستتان میگذارد.
پس اگر فکر میکنید در انتخاب استیل مناسب به مشاوره نیاز دارید با شماره 02191030645 تماس بگیرید. در این مقاله، تفاوتهای این دو گرید را از نظر ترکیب شیمیایی، کاربردها و مزایا و معایب بررسی میکنیم تا بتوانید بهترین گرید را برای پروژههای خود برگزینید.
مقایسه ترکیب شیمیایی و خواص مکانیکی استیل 304 و 316
در خرید استیل کویل، آگاهی از تفاوتهای بین استیل 304 و 316 خیلی اهمیت دارد. با دانستن تفاوت استیل 304 و 316 گرید مناسب برای کاربرد مدنظرتان را انتخاب میکنید. بهویژه اگر شما در حال خرید کلافهای بزرگ استیل کویل برای صنایع خاصی مانند صنعت غذایی، شیمیایی یا دریایی هستید.
با جدول زیر تفاوت این دو گرید را بهتر درک کنید تا مبادا با خرید اشتباه دچار زیان مالی یا مشکلات ایمنی شوید.
ویژگی |
استیل 304 |
استیل 316 |
ترکیب شیمیایی (%) |
||
کربن (C) |
≤ 0.08 |
≤ 0.08 |
کروم (Cr) |
18 - 20 |
16 - 18 |
نیکل (Ni) |
8 - 10.5 |
14-10 |
مولیبدن (Mo) |
0 |
3-2 |
منگنز (Mn) |
≤ 2.0 |
≤ 2.0 |
سیلیکون (Si) |
≤ 1.0 |
≤ 1.0 |
فسفر (P) |
≤ 0.045 |
≤ 0.045 |
گوگرد (S) |
≤ 0.03 |
≤ 0.03 |
آهن (Fe) |
بالانس |
بالانس |
خواص مکانیکی |
||
استحکام کششی (MPa) |
515 - 720 |
515 - 720 |
استحکام تسلیم (MPa) |
≥ 205 |
≥ 205 |
سختی برینل (HB) |
≤ 201 |
≤ 217 |
ازدیاد طول (%) |
≥ 40 |
≥ 40 |
دانسیته (g/cm³) |
7.9 |
8 |
مقاومت در برابر خوردگی |
متوسط |
بالا (مقاوم در برابر کلریدها و اسیدها) |
قابلیت جوشکاری |
عالی |
عالی |
مقاومت در برابر حرارت |
خوب (تا 870 درجه سانتیگراد) |
بهتر (تا 925 درجه سانتیگراد) |
از جدول میتوان به تفاوت استیل 304 و 316 و کاربردهایی که هر کدام برایش مناسبترند پی برد. بهتر است با توجه به ویژگیهایی که در شرایط محیطی صنعت خود نیاز دارید، انتخاب کنید تا دچار مشکلاتی مثل زنگزدگی زودهنگام یا هزینههای اضافی تعمیر و تعویض نشوید.
تاثیر ترکیب شیمیایی استیل 304 و 316 بر تفاوتهایشان
طبق سایت ایزام:
« 304 دارای 18% کروم و 8% نیکل است، درحالیکه 316 دارای 16% کروم، 10% نیکل و 2% مولیبدن است. هر دوی این فولادهای سری 300 به علت خواص جوشکاری و شکلدهی عالی خود شناخته شدهاند که به آنها در صنایع مختلف کاربردهایی میبخشد.»
در واقع تفاوت در ترکیب شیمیایی این دو گرید علت اصلی ویژگیهای متفاوت این دو گرید است.
مهمترین تفاوت استیل 304 و 316 در عملکرد
مهندسان و صنعتگران خوب میدانند که تفاوت استیل 304 و 316 چیست، اما اگر تازه وارد حوزه صنعت شدهاید احتمالاً شباهت ظاهری این دو گرید گیجتان خواهد کرد. البته درست است که استیل 304 و 316 ظاهراً خیلی مشابه هستند، چون هر دو گرید سطحی براق و صاف دارند که باعث میشود در نگاه اول تشخیص آنها دشوار باشد. اما تفاوتهای قابل توجهی با هم دارند که نیاز به تخصصی و مهارت بیشتری دارد. مثلاً با اینکه هر دو گرید نگیر (غیرمغناطیسی) هستند اما نگیر بودنشان با هم فرق دارد. در کل، هرچند هر دو گرید ضد زنگ، بادوام و مقاوم به خوردگی هستند، اما تفاوت شیمیاییشان باعث شده در موارد زیر متفاوت باشند:
تفاوت استیل 304 و 316 از نظر مقاومت به خوردگی
اولین تفاوت استیل 304 و 316 در میزان مقاومتشان به خوردگی است. استیل 304 بهدرد محیطهای عادی مثل آشپزخانههای صنعتی، تجهیزات پزشکی یا ساخت لوازم خانگی میخورد. اما اگر استیل را برای محیطهای مرطوب، دریایی یا شیمیایی میخواهید، 304 جوابگو نیست. پس باید استیل 316 که مقاومت بیشتری به آب نمک و مواد خورنده دارد را انتخاب کنید.
تفاوت استیل 304 و 316 از نظر هزینه و صرفه اقتصادی
یک تفاوت استیل 304 و 316 هم قیمت است، استیل 304 ارزانتر است، زیرا ترکیب آن سادهتر است. استیل 316 گرانتر است، اما اگر خوردگی، تجهیزات شما تهدید میکند، این گرید برایتان مناسبتر خواهد بود.
تفاوت استیل 304 و 316 از نظر مقاومت به دماهای پایین
استیل 304 در سرمای فریزرهای صنعتی یا تجهیزات قطب جنوب، انعطافپذیرتر است و ترک نمیخورد. اما استیل 316 در دماهای بسیار پایین کمی شکنندهتر میشود، بنابراین برای محیطهایی که قرار است در دمای زیر صفر کار کنند، 304 گزینه بهتری است.
تفاوت استیل 304 و 316 از نظر مقاومت به اسید و مواد شیمیایی
تفاوت استیل 304 و 316 در مقاومتشان به خوردگی را دیگر همه میدانند. اگر تجهیزات شما با اسید سولفوریک، فسفریک یا کلریدها سروکار دارد (مثل کارخانجات شیمیایی)، استیل 316 جوابگوست. اما اگر نیاز به مقاومت در برابر اسید نیتریک (مثل کارخانههای تولید کود) دارید، استیل 304 بهتر است.
تفاوت استیل 304 و 316 از نظر رفتار مغناطیسی
یک آهنربا را روی استیل 304 و 316 بگذارید؛ در حالت عادی جذب نمیشوند. اما اگر استیل 304 را خم یا نورد سرد کنید، کمی مغناطیسی میشود. در عوض، استیل 316 حتی پس از تغییر شکل، خاصیت مغناطیسی خیلی کمی دارد. پس برای صنایع که خاصیت مغناطیسی مشکلساز است، مانند پزشکی، هوافضا و الکترونیک، 316 بهتر است.
تفاوت استیل 304 و 316 از نظر مقاومت به خزش و سایش
تفاوت استیل 304 و 316 را در مقاومت به خزش و سایش هم میتوان دید. اگر استیل 316 را در گرمای زیاد، مثل موتور صنعتی یا کوره، قرار دهید، کمتر تغییر شکل میدهد و دوام بهتری دارد. اما اگر سطحی مدام در تماس با اجسام سخت باشد (مثل ریلهای صنعتی)، استیل 304 مقاومت سایشی بالاتری دارد.
تفاوت استیل 304 و 316 از نظر قابلیت پرداخت سطحی
استیل 304 برای سطوح براق مثل نردههای شیشهای یا تزئینات آسانسور، گزینه بهتری است چون سطحی صیقلیتر و درخشانتر دارد. استیل 316 کمی تیرهتر بوده و سختتر صیقل داده میشود، اما اگر تجهیزات در معرض مواد خورنده باشند، انتخاب استیل 316 توجیه پیدا میکند.
سازگاری با صنایع خاص (مثل صنایع پزشکی و دارویی)
یک تفاوت استیل 304 و 316 سازگاریشان با بدن انسان است. در بیمارستانها و تجهیزات پزشکی، استیل 316 استفاده میشود چون با بدن انسان سازگارتر است و زنگ نمیزند. ابزارهای جراحی، ایمپلنتها و حتی تجهیزات دارویی از 316 ساخته میشوند، چون خالصتر و مقاومتر در برابر عفونت و مواد شیمیایی است.
پس اگر محیطتان خشک و غیرخورنده است، استیل 304 را انتخاب کنید. اما اگر در معرض رطوبت، نمک و مواد شیمیایی قرار دارد، هزینه بیشتر برای استیل 316 توجیهپذیر است.
کاربردهای استیل 304 و 316
تفاوت استیل 304 و 316 باعث شده کاربردهای مختلفی پیدا کنند. اگر استیل را برای یک پروژه صنعتی انتخاب میکنید، باید بدانید کدام گرید عملکرد بهتری دارد و در درازمدت هزینههایتان را کاهش میدهد.
کاربردهای استیل 304
استیل 304 به دلیل قیمت مناسب و خواص مکانیکی خوبش در خیلی از صنایع بهعنوان یک گزینه استاندارد استفاده میشود. این آلیاژ در برابر زنگزدگی مقاومت قابل قبولی دارد اما در محیطهای مرطوب و خورنده، دچار خوردگی میشود. اگر نیاز به متریالی با دوام و مقرونبهصرفه دارید که در تماس مداوم با آب شور یا مواد شیمیایی نباشد، استیل 304 اقتصادیتر است.
• صنایع غذایی و لبنیات: مخازن، لولهها و تجهیزات فرآوری مواد غذایی
• ساخت و ساز: نردهها، چارچوبها، نمای ساختمان و آسانسورها
• تجهیزات صنعتی: میزهای کار، سینکهای استیل، قطعات ماشینآلات
• خودروسازی: اجزای تزئینی و قطعاتی که نیاز به استحکام دارند
• لوازم خانگی: یخچال، ماشین ظرفشویی، اجاق گاز
کاربردهای استیل 316
تفاوت استیل 304 و 316 در مقاومت به خوردگی باعث شده استیل 316 با وجود مولیبدن ترجیح داده شود. این عنصر باعث افزایش مقاومت به خوردگی مخصوصاً به کلریدها (نمک) میشود. به همین دلیل در شرایطی که استیل 304 سریعتر دچار زنگزدگی میشود، استیل 316 دوام بیشتری دارد.
• صنایع دریایی: پروانهها، شیرآلات و اتصالاتی که در تماس مستقیم با آب دریا هستند
• صنایع شیمیایی و دارویی: مخازن ذخیره، لولههای انتقال مواد شیمیایی
• تجهیزات پزشکی: ایمپلنتها، ابزارهای جراحی
• سیستمهای تصفیه آب: فیلترها، پمپها و مبدلهای حرارتی
• نفت و گاز: خطوط لوله و تجهیزات در معرض مواد خورنده
پس اگر اولویتتان هزینه و استحکام است، استیل 304 برتری دارد. اما اگر قطعات شما در معرض رطوبت، مواد خورنده یا دمای بالا هستند، استیل 316 برایتان بهتر خواهد بود.
مزایا و معایب استیل 304 و 316
تفاوت استیل 304 و 316 هر کدام را شرایطی بهتر میکند. هر دو گرید استحکام بالایی دارند، اما تفاوت اصلیشان در مقاومت به خوردگی و هزینه است. در ادامه، مزایا و معایب هرکدام را از زاویه این تفاوت بررسی میکنیم.
مزایای استیل 316
فرق بین استیل 304 و 316 در مقاومت به رطوبت، مواد شیمیایی قوی یا آب شور به استیل 316 برتری داده است. این آلیاژ به لطف وجود مولیبدن به زنگزدگی و خوردگی مقاومت فوقالعادهای دارد. تجهیزات صنایع دریایی، پتروشیمی و دارویی که با محیطهای سخت و خورنده سروکار دارند، از این استیل ساخته میشوند. همچنین در دماهای بالا کمتر دچار تغییر شکل میشود، پس در کورههای صنعتی، موتورهای داغ و خطوط تولید شیمیایی عمر طولانیتری دارد.
معایب استیل 316
اگر محیط کاری شما چندان خورنده نیست، هزینهی اضافی برای استیل 316 بیمورد است. قیمت بالاتر آن به علت حضور مولیبدن است که البته همیشه هم ضروری نیست. علاوه بر این در عملیات ماشینکاری و شکلدهی، سختتر از استیل 304 است و ابزارها را بیشتر فرسوده میکند. در نتیجه، اگر نیازی به مقاومت بالای خوردگی ندارید، انتخابش اقتصادی نخواهد بود.
مزایای استیل 304
تفاوت استیل 304 و 316 در قیمت، استیل 304 را برای کاربردهای عمومی صنعتی، اقتصادیتر میکند. اگر در ساخت نردههای فلزی، بدنه ماشینآلات یا تجهیزات غذایی فعالیت دارید، این آلیاژ بهراحتی فرم میگیرد، جوشکاریاش سادهتر است و سطحی زیبا و براقی دارد. شکلپذیری عالیاش تولید بدون دردسر قطعات پیچیده را ممکن کرده است.
معایب استیل 304
اما اگر محیط شما مرطوب، خورنده یا در معرض نمک باشد، استیل 304 خیلی زودتر از 316 دچار زنگزدگی خواهد شد. در صنایع دریایی یا تصفیه آب، بهسرعت لکههای زنگ روی آن ایجاد میشود. همچنین در برابر مواد شیمیایی قوی، مانند کلریدها، دوام زیادی ندارد و ممکن است نیاز به تعمیر یا تعویض سریعتری پیدا کند.
سخن پایانی
تفاوت استیل 304 و 316 تأثیر خیلی زیادی روی عملکرد و هزینه پروژه میگذارد. برای اطمینان از انتخاب مناسبترین گرید برای نیازهای خاص شما، مشاوره تخصصی ضروری است.
امرداد استیل با ارائه اطلاعات دقیق، مشاوره حرفهای به شما میدهد. اگر در مورد تفاوتهای این دو گرید یا کاربرد آنها شک دارید، برای مشاوره در انتخاب استیل مناسب با شماره 02191030645 تماس بگیرید.
سوالات متداول
1. استیل 304 و 316 چه تفاوتهایی دارند؟
استیل 316 با داشتن مولیبدن (Mo) مقاومت بهتری به خوردگی دارد، مخصوصاً در محیطهای مرطوب و خورنده. درحالیکه استیل 304 ارزانتر است و برای محیطهای کمتر خورنده مناسبتر است.
2. کدام نوع استیل برای کاربرد من مناسب است؟
اگر پروژه شما در محیطهای مرطوب، دریایی یا شیمیایی است، استیل 316 انتخاب بهتری است. اما اگر در شرایط عادی به استیلی مقاوم و مقرونبهصرفه نیاز دارید، استیل 304 گزینه مناسبتری است.
3. مزایا و معایب استیل 304 و 316 چیست؟
تفاوت استیل 304 و 316 در قیمت، شکلپذیری و جوشپذیری است به 304 برتری میدهد. اما وقتی صحبت از مقاومت در برابر خوردگی باشد، استیل 316 یک سر و گردن بالاتر است.
منابع
1- https://www.kloecknermetals.com/blog/304-stainless-steel-vs-316/
2- https://www.marlinwire.com/blog/is-316-stainless-steel-worth-the-extra-cost-over-304
3- https://www.nemaenclosures.com/blog/304-and-316-stainless-steel/
4- https://eagletube.com/about-us/news/304-vs-316-stainless-steel/
5- https://www.thyssenkrupp-materials.co.uk/the-difference-between-stainless-steel-304-and-316.html
6- https://www.metalsupermarkets.com/the-differences-between-304-and-316-stainless-steel/
7- https://www.ryerson.com/metal-resources/metal-market-intelligence/304-stainless-vs-316-stainless